O Όσιος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης υμνεί τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό.

Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Βιογραφικά στοιχεία Οσίου Γερασίμου Μικραγιαννανίτη

Ο καταταγείς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις  10/1/2023 στις αγιολογικές δέλτους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Όσιος Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης (5 Σεπτεμβρίου 1905 – 7 Δεκεμβρίου 1991) και κατά κόσμον Αναστάσιος – Αθανάσιος, υπήρξε σύγχρονος υμνογράφος.

Γεννήθηκε στη Δρόβιανη της επαρχίας Δέλβινου Βορείου Ηπείρου. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο δημοτικό σχολείο της γενέτειράς του. Με το τέλος του δημοτικού σχολείου ο έφηβος πλέον Αναστάσιος έμελλε να εγκαταλείψει το περιβάλλον του χωριού. Αρχικά εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, μαζί με τον πατέρα και τη θεία του. Στη συνέχεια μετακόμισαν στην Αθήνα. Στη νέα του διαμονή συνέχισε τις σπουδές του στο γυμνάσιο. Ο ζήλος του για τα γράμματα εντυπωσιακός. Μετά το γυμνάσιο συνέχισε τις σπουδές του σε κάποια ανώτερη σχολή ελληνικής παιδείας. Στην Αθήνα φρόντισε και για την πνευματική του ζωή και εκκλησιαζόταν τακτικά.

Έρχεται στο Άγιο Όρος στις 15 Αυγούστου 1923. Εγκαταβιώνει ως δόκιμος στη σκήτη της Αγίας Άννης, στο κελί του Τιμίου Προδρόμου, έχοντας ως γέροντα τον Mικρασιάτη ιερομόναχο Μελέτιο Ιωαννίδη.

Στις 20 Οκτωβρίου του 1924 κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας στη μνήμη του αγίου Γερασίμου Κεφαλληνίας έγινε η μοναχική κουρά του παίρνοντας το όνομα του αγίου.

Ο μοναχός Γεράσιμος, προσαρμοσμένος πλήρως στη νέα του ζωή, αποτέλεσε  πρότυπο υπακοής, ταπεινώσεως και κάθε αρετής. Εκείνο, όμως, το οποίο τον γοήτευε ήταν η ενασχόληση με τα γράμματα.

Μετά την παρέλευση λίγων ετών ο γέροντας Μελέτιος φεύγει οριστικά για την Αθήνα, αφήνοντας τελείως μόνο του τον νέο μοναχό Γεράσιμο.

Κάτω από την καλύβη του Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται η καλύβη Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σε αυτήν εγκαταβιούσε ο ασκητής Γέροντας Αβιμέλεχ (1965). Το 1946 υποτάχθηκε σ’ αυτόν ο μετέπειτα ιερομόναχος Διονύσιος. Με τον π. Διονύσιο συνδέθηκε ο π. Γεράσιμος και αργότερα, το 1966, ενώθηκαν σε μία συνοδεία.

Ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις υμνογράφων, που το μεγαλύτερο μέρος του έργου του χρησιμοποιήθηκε αμέσως στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας.

Την ίδια την υμνογραφία τη θεωρεί προέκταση της προσευχής, κοινωνία με τον Θεό και τους αγίους: «Έχω τον άγιο μπροστά. Γι’ αυτό και δεν θέλω επικοινωνία με κανέναν. Η υμνογραφία, η πνευματική αυτή εργασία, είναι ένωση της ψυχής μετά του Θεού, είναι μία θαυμασία προσευχή, είναι μία μεταρσίωσις του νοός, είναι μία μυστική θεωρία, είναι ένα μυστήριον, που δεν ερμηνεύεται και με λόγους δεν εξωτερικεύεται. Η υμνογραφία είναι η υπάτη φιλοσοφία. Δεν εκφράζεται με αυτά τα λόγια. Πρέπει κανείς να την δοκιμάσει για να την αισθανθεί».

Kοιμήθηκε  στις 7 Δεκεμβρίου 1991. Όπως διηγούνται οι υποτακτικοί του είχε παρακαλέσει την Παναγία να έχει τα λογικά του έως τέλους για να μην κουράσει κανένα. Πράγ­ματι είχε διαύγεια μέχρι την τελευταία αναπνοή του. Είπε τρεις φορές: «Άγιε Νεκτάριε, βοήθει μοι» και εξέπνευσε. Μία γλυκύτητα ήταν ζω­γραφισμένη στο πρόσωπό του, νόμιζες πως κοιμόταν γαληνά. Ο βιογράφος του Γέροντας Θεόκλητος Διονυσιάτης τον χαρακτηρίζει σεμνό και άριστο υμνογράφο, σπάνια προσωπικότητα και αληθινό άνθρωπο του Θεού. Ο μητροπολίτης Κίτρους Γεώργιος λέει ότι ο Γέροντας ήταν εξέχουσα μορφή του αγιορειτικού μονα­χισμού, κορυφαία, διάσημη, χαρισματική και μοναδική. Έφυγε με τ’ όνομα του θαυματουργού αγίου Νεκταρίου στα χείλη του, στον οποίο είχε συνθέσει μία από τις ωραιότερες ιερές ακολουθίες του.

 Κατά τον ηγούμενο της ιεράς μονής Γρηγορίου αρχιμανδρίτη Γεώργιο, ο Γέροντας Γεράσιμος υπήρξε «μοναχός ταπεινός, βιαστής της βασιλείας των ουρανών, υπερορών σαρκός και των της σαρκός, προσευχητικός, πράος, γλυκύς, προσηνής, φιλόθεος και φιλάνθρωπος, διδακτικός, συγχωρητικός, ευκατάνυκτος, άγρυπνον έχων το όμμα της ψυχής, αυστηρός στον εαυτό του και συγκαταβατικός στους συνανθρώπους του».

Το υμνογραφικό έργο του Οσίου Γερασίμου για τους Αγίους της «εν ΄Αρτη Εκκλησίας»

Από τις 35.442 χειρόγραφες σελίδες του Μικραγιαννανίτου ένα μέρος, αφορά σε τοπικούς  Αγίους: Άγιο Παρθένιο, Άγιο Μάξιμο Γραικό, Άγιο Ζαχαρία και τους αυταδέλφους Απόστολο και Θεοχάρη. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τον τρόπο με τον οποίο ο Όσιος Γέροντας ύμνησε τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό. Αξιοσημείωτο είναι ότι η εν λόγω ακολουθία γράφτηκε μετά  από αίτηση του μακαριστού Αρτινού ιστορικού Κων/νου Τσιλιγιάννη, στον οποίο η τοπική Εκκλησία οφείλει την ανάδειξη της αγιότητας και του έργου του αγίου Μαξίμου. Η ακολουθία περιλαμβάνει: Μικρό Εσπερινό, Μεγάλο Εσπερινό και Όρθρο.

Υμνoγραφική   κοσμητική φρασεολογία στην Ασματική ακολουθία του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτη (1988)

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ

Α.

Οδηγός Ορθοδόξων θείω Πνεύματι γέγονας, και της εν Ρωσσία Αγίας Εκκλησίας διδάσκαλος, προς γνώσιν αληθείας οδηγών πιστούς ως ιερός υφηγητής, διά τούτο Πάτερ Μάξιμε εν ωδαίς τιμώμέν σε κραυγάζοντες· δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα.

Β

Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Της Άρτης το βλάστημα και της Ελλάδος πυρσόν και θείον διδάσκαλον της Εκκλησίας Χριστού συμφώνως τιμήσωμεν, Μάξιμον της σοφίας, το θεόπνευστον στόμα, σύναθλος των Μαρτύρων εν Ρωσσία γαρ ώφθη, μεθ’ ων και ικετεύει υπέρ των ψυχών ημών.

Γ

Εξ Άρτης ανέτειλας ώσπερ αστήρ φαεινός, σοφία κοσμούμενος και αρετών τω φωτί, Πατήρ ημών Μάξιμε· όθεν την εν Ρωσσία, Εκκλησίαν λαμπρύνας, λόγω σου ορθοδόξω και ορθότητι βίου, ενήθλησας νομίμως και δόξης ηξίωσαι.

Στίχοι Συναξαρίου.

Φως μέγα ο Μάξιμος ενθέω λόγω,

εν Ρωσσία έλαμψεν Χριστού εις δόξαν.

Εικάδι πρώτη Μάξιμος μεγαλήτωρ ες πόλον έβη.

ΣΧΟΛΙΑ. Στα απολυτίκια γίνεται φανερό ότι ο υμνογράφος Όσιος Γεράσιμος τονίζει την ιεραποστολική δράση του Οσίου στη Ρωσία.
Διότι χάρη στον άγιο Μάξιμο υπάρχει σήμερα η Ρωσσική Εκκλησία, λειτουργώντας κάτω από την ακραιφνή Ορθόδοξη παράδοση και υγιή πνευματική ζωή. Ο Άγιος Μαξιμος έσωσε ολόκληρη τη Ρωσική Εκκλησία από την καταβαράθρωση στην ειδωλολατρική και αμαρτωλή ζωή, που είναι γεμάτη από προλήψεις, δεισιδαιμονίες και αιρετικές πεποιθήσεις.

            Κατά τη διαμονή του στη Μονή Οτρότς από το 1531-1551 δόθηκε σ’ αυτόν από το μητροπολίτη Τβερ Ακάκιο, με θεία νεύση, σχετική ελευθερία, ενώ βρισκόταν στη φυλακή, προκειμένου ο φωστήρας να μη μείνει κάτω από το μόδιο. Έτσι εξακολούθησε άοκνα, μάλιστα για μακρό χρόνο περιβεβλημένος αλυσίδες, σε υπόγεια σκοτεινή και υγρή φυλακή, να συγγράφει μεταφράζοντας στη Ρωσσική Ιερά κείμενα, να συγγράφει αντιαιρετικά έργα και άλλα πολλά, χάριν προστασίας και διαφωτισμού του αγαπητού του Ρωσικού λαού. Επί πλέον δε, άρχισε πάλι με πατρική στοργή την κηρυκτική του δράση, παρηγορώντας τους Χριστιανούς, που έτρεχαν στη φυλακή για να ακούσουν τις συμβουλές του, ζητώντας τις προσευχές του.

            Λίγα χρόνια μετά τη φυλάκιση του Μητροπολίτη Δανιήλ, ο Μητροπολίτης πάσης Ρωσσίας Μακάριος τον έλυσε από τον άδικο κανόνα της ακοινωνησίας (1543) που διήρκεσε για 18 χρόνια (1525-1543).

Επίσης στα απολυτίκια ο σεπτός υμνογράφος τονίζει το μαρτυρικό φρόνημα του Οσίου, τον οποίο χαρακτηρίζει «σύναθλο των Μαρτύρων».

Ο Άγιος καταδικάσθηκε, ως δήθεν αιρετικός, σε ισόβια φυλάκιση σιδηροδέσμιος, σε ισόβια στέρηση της μετάληψης των θείων μυστηρίων και σε ισόβια απομόνωση και απαγόρευση της επικοινωνίας με τους υπόλοιπους πιστούς. Και όλα αυτά, όπως είπαμε πιο πάνω, γιατί έλεγχε τους κατηγόρους του για μη ηθική αναστροφή, σύμφωνα με τα χριστιανικά ήθη. Παράλληλα απαγορεύθηκε σ’ αυτόν η αλληλογραφία και η ανάγνωση βιβλίων. Το τελευταίο ήταν για τον μέγα λόγιο και Καθηγητή επιπλέον μαρτύριο, αν αναλογισθεί κάποιος, ότι η μεγάλη αυτή διάνοια που είχε τροφή και τρυφή τη μελέτη των βιβλίων καταδικάστηκε να μη μπορεί ούτε καν να τα ιδεί.

            Στη φυλακή ο πρωταίτιος των δεινών του Μαξίμου Μητροπολίτης Δανιήλ τοποθέτησε δύο μοναχούς γνωστούς για τη σκληρότητα και απανθρωπία τους, που τον βασάνιζαν για έξι συνεχή χρόνια χωρίς οικτιρμό· όπως ο ίδιος ο Μάξιμος βεβαίωνε γράφοντας αργότερα προς τον Μόσχας Μακάριο, «ετηρούμην εγκάθειρκτος εν δεσμοίς και εθανατούμην διά του ψύχους, του καπνού και της πείνης». Ο βιογράφος του Κούρμπσκιη αναφέρει ότι «πολλά υπέστη εκ των επαχθών δεσμών και της πολυχρονίου εν φρικτοτάταις φυλακαίς εγκαθείρξεως», «… ταλαι-πωρηθείς εις το έπακρον και ανοικτιρμόνως βασανισθείς σωματικώς τε και ψυχικώς υπό αφορήτων δοκιμασιών εξαετούς εν δεσμοίς σιδηροίς ειρκτής ….». Ένεκα των βασάνων αυτών πολλές φορές ο Μάξιμος έπεφτε σε πλήρη απώλεια των αισθήσεων, μέχρι νεκρώσεως. Θέλοντας κάποτε να παρηγορήσει τη θλίψι του από τους βασανισμούς, έγραψε Κανόνα στο Άγιο Πνεύμα πάνω στον τοίχο της φυλακής χρησιμοποιώντας κάρβουνο, επειδή δεν του επέτρεπαν να έχει χαρτί και να γράφει. Ο παρακλητικός αυτός κανόνας στο Άγιο Πνεύμα, μοναδικός στην εκκλησιαστική υμνογραφία εκδόθηκε από την οικογένεια του γράφοντος το 2014. (Ετοιμάζεται η δεύτερη έκδοση.)

Υμνoγραφική   κοσμητική φρασεολογία στην ακολουθία.

Ασματική ακολουθία του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτη (1988)

Του Παρακλήτου ενδιαίτημα θείον, Βίου εναρέτου έμπνους εικών,  Χριστού θεράπων γνήσιος, Της ευσεβείας εκφάντωρ λαμπρός, Ήλιος φαεινός εν Ρωσία, Του Ευαγγελίου της χάριτος δόκιμος εργάτης, Αρετής δοχείον, Μύστης θεοειδής της αληθείας, Της Ορθοδοξίας μυσταγωγός θεόσοφος, Ευσεβείας διδάσκαλος σοφός,  Οθνείων διδαχών καθαιρέτης στερρότατος, Φωστήρ και θείος υποφήτης της αγίας Εκκλησίας,  Μαρτύρων κοινωνός και ομότροπος, Του θείου Πνεύματος ενδιαίτημα, Αποστόλων ομόζηλος, Της Άρτης καλλώπισμα, Ελλάδος το καύχημα, Ρωσίας ένθεος υφηγήτωρ και παιδευτής θεοφόρητος, Ηθών διορθωτής, Ορθοδοξίας φωστήρ, Της εν Ρωσία Εκκλησίας φωταγωγός σωτήριος κ παιδευτής ιερός κ νυμφοστόλος ένθεος, Φύλαξ και πρόβολος των Ορθοδόξων θεσμών, Οσιομάρτυς ευκλεής του Σωτήρος, Θεράπων Κυρίου θεοειδής, Ελλάδος εγκαλλώπισμα, Ευκλεής βλαστός της των Αρταίων πόλεως, Θεοειδής διδάσκαλος ασφαλώς οδηγών προς σωτηρίας τρίβους,  Μύστης αληθούς σοφίας, Θείος ιεροφάντωρ και μιμητής των Αποστόλων, Σύμμορφος των παθών του Σωτήρος, Εωσφόρος λαμπρός ευσεβείας φαίνων λαμπρότητα, Φοίνιξ όντως κατάκαρπος του Άθω, Ένθεον γέρας Ελλάδος, Οδηγός και λύχνος φαεινότατος των εν Ρωσία πιστών, Θείος εκφάντωρ των ουρανίων δογμάτων κ των της πίστεως θεσμών, Χριστού μάρτυς άριστος κ αθλοφόρος, Ένθεος διδάσκαλος, Μεσίτης ημών μέγας προς τον Παντάνακτα, Θείος νυμφαγωγός, Οδηγός Ορθοδόξων, Της εν Ρωσία αγίας Εκκλησίας διδάσκαλος, Ιερός υφηγητής, Της Άρτης το βλάστημα, Της Ελλάδος πυρσός, Θείος διδάσκαλος της Εκκλησίας Χριστού, Της σοφίας το θεόπνευστον στόμα, Σύναθλος των Μαρτύρων,  Άστρον φαεινόν, Φιλοσοφίας δοχείον, Φωστήρ λαμπρός της Ορθοδόξου πίστεως, Ηθών καθαρότητος φυτουργός, Φωστήρ ενθεώτατος της Ορθοδοξίας, Κήρυξ θεόσοφος Ευαγγελικής αληθείας, Οδηγός απλανής και μεσίτης προς Κύριον, Εραστής λαμπράς σοφίας, Οσίων ομόζηλος, Σκεύος πολυτίμητον της χάριτος, Φως ουράνιον, Φωτοειδής ώσπερ ήλιος, Πεφωτισμένος θείω Πνεύματι, Μαρτύρων εφάμιλλος, Αστήρ φαεινότατος, Ρώσων φωτιστής ο ιερός, Σοφός διδάσκαλος αρετής προς επίδοσιν.

Η κρήνη η πολύρρυτος ναμάτων της χάριτος, Της Ρωσίας παιδευτής ο σοφός, Μεσίτης πάντων προς Χριστόν, Η θεία λύρα του Πνεύματος, Ο μέγας θεορρήμων διδάσκαλος της θείας πίστεως, Ο περίδοξος βλαστός της Άρτης, Φυτοκόμος ενθέων πράξεων, Ισότιμος των πάλαι Πατέρων, Κήρυξ και μυσταγωγός περιφανής, Διδάσκαλος και φωτιστής των Ρώσων θαυμαστός, Θεραπευτής νοσημάτων, Εν σώματι Άγγελος, Μάρτυς αληθής Χριστού άνευ αίματος, Μέτοχος της ευκληρίας Μαρτύρων εν τοις άνω σκηνώμασι, Μυσταγωγός αγίων δογμάτων, Της Ορθοδοξίας ο εκφάντωρ, Στηριγμός και παραμύθιον, Ο ένθεος ρήτωρ των της πίστεως   δογμάτων, Παντός Ορθοδόξου γέρας.

(Από την ανέκδοτη εργασία -ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΟΣΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΥ)

Ει εμέ εδίωξαν… Βίος Αγίου Μαξίμου του Γραικού

«Εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν καὶ ὑμᾶς διώξουσιν»

Οι τελευταίες μέρες ήταν για μένα μία πολύ δύσκολη περίοδος, από τις πιο δύσκολες της ζωής μου. Παντού επικρατεί η ανησυχία, η αμφιβολία, η ταραχή. Κανένας δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα για το πόσο θα κρατήσει αυτή η πανδημία, αν τελικά θα καταφέρουμε να την αντιμετωπίσουμε και πότε. Και το επιστέγασμα; Κλείνουν οι εκκλησίες, οι ακολουθίες γίνονται κεκλεισμένων των θυρών και με ελάχιστους παρόντες. Σε αυτές τις στιγμές της ξηρασίας κάθε ανθρώπινης παρηγοριάς, η καρδιά μου έφερε στη μνήμη ένα αγαπημένο μου άγιο. Τον άγιο Μάξιμο τον Γραικό.

Γιατί όμως αυτόν τον άγιο; Τι μπορεί να ήταν αυτό που μου τον θύμισε. Και ανατρέχω και πάλι στον βίο του και ανακαλύπτω την αιτία που η καρδιά μου φώναζε εμπόνως προς αυτόν. Και το βρίσκω! Διαβάζω… «Λόγω ατασθαλιών εκ μέρους πολιτικών και ορισμένων εκκλησιαστικών φορέων ο μεγάλος αυτός πατέρας αναγκάσθηκε να διαμαρτυρηθεί και να ελέγξει κάποιους, με βάση τις ευαγγελικές αξίες και σύμφωνα με την εκκλησιαστική ιδιότητα, που του χορηγήθηκε από τη Ρωσική Εκκλησία και τη Βασιλεία της χώρας. Δυστυχώς όμως, αντί η κατάσταση των πραγμάτων να βελτιωθεί, ο Μάξιμος είχε πλέον να αντιμετωπίσει την έχθρα των ανθρώπων αυτών.

Σ’ αυτούς συμπεριλαμβανόταν και ο ίδιος ο υπ’ αυτού ελεγχθείς Τσάρος και ο Μητροπολίτης της Ρωσίας Δανιήλ, που αγνοούσαν το ειλικρινές ενδιαφέρον του Αγίου για τη σωτηρία τους και την ευθυδρομία της Ρωσικής Εκκλησίας. Απ’ εδώ αρχίζει μια βαριά σταυρική πορεία του Αγίου εν μέσω φυλακών και κατατρεγμών και μέχρι θανάτου δοκιμασιών. Αυτές ακριβώς οι δοκιμασίες τελειοποίησαν πνευματικά τον Μάξιμο. Ο Άγιος καταδικάσθηκε, ως δήθεν αιρετικός, σε ισόβια φυλάκιση σιδηροδέσμιος, σε ισόβια στέρηση της μετάληψης των θείων μυστηρίων και σε ισόβια απομόνωση και απαγόρευση της επικοινωνίας με τους υπόλοιπους πιστούς. Και όλα αυτά, όπως είπαμε πιο πάνω, γιατί έλεγχε τους κατήγορους του για μη ηθική αναστροφή, σύμφωνα με τα χριστιανικά ήθη.

Ήταν σιδηροδέσμιος με βαρειές αλυσίδες σαν ο αίσχιστος των εγκληματιών, καταδικασμένος, από συναγωγή πονηρευομένων, ο φωτιστής ως αιρετικός, ο θεοφόρος ως βλάσφημος προς τα θεία, μη μπορώντας να συμμετέχει στα Θεία Μυστήρια· ποίος; ο κατ’ εξοχήν εραστής του Ιησού, ο θεοφόρος Μάξιμος! Αληθώς ποιος είναι ικανός, να διηγηθεί το μαρτύριό του και δη από τη στέρηση της θείας Ευχαριστίας; Μόνον όποιος γνώρισε την αγάπη Του γλυκυτάτου Ιησού, μπορεί να περιγράψει το μαρτύριο αυτό. Ο οποίος και μόνος κατάλαβε τι σημαίνει να αποκόπτεται κάποιος από την κοινωνία του Αχράντου Σώματος και Αίματος του Ηγαπημένου Ιησού.

Παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες του Αγίου για το βαρύτατο και άδικο επιτίμιο αυτό και παρ’ όλες τις παρακλήσεις του να επιτραπεί σ’ αυτόν, τουλάχιστον, η μετάληψη των φρικτών μυστηρίων, λέγοντος με βαθύ πόνο: «… ζητῶ νὰ μὲ ἀξιώσητε τῆς Μεταλήψεως τῶν παναχράντων καὶ ζωοποιῶν τοῦ Χριστοῦ Μυστηρίων, τῶν ὁποίων ἀπεκλείσθην ἤδη ἐπὶ 17 ἔτη … Δότε μοι, σᾶς ἱκετεύω, ταύτην τὴν χάριν… σώσατε ἀπολλυμένην ψυχήν» «ζητῶ … οἶκτον καὶ φιλανθρωπίαν» «… ἔλεον ζητῶ, ἔλεον δείξατέ μοι, ἵνα καὶ ὑμεῖς τῆς αὐτῆς τύχητε χάριτος…», δυστυχώς οι κληρικοί της αδικίας, δεν τον εισάκουσαν. Τον κρατούσαν χωρίς να του επιτρέπουν τη Θεία Κοινωνία για δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια!

Ο Άγιος Μάξιμος υπέφερε όλα τα δεινά με υπομονή και ανεξικακία· ουδέποτε μέμφθηκε τους αιτίους που υπέβαλαν αυτόν σε τόσο μεγάλα και τέτοια δεινά. Ούτε εξήλθε καθόλου από τα όρια της ευγένειας και της πραότητας. Αυτό οφείλεται κατά πρώτο λόγο στην άκρα ταπείνωση του Αγίου, που μιμούμενος τους λοιπούς αγίους Πατέρες διαμαρτυρόταν μεν για την κατηγορία εναντίον του ότι είναι αιρετικός και βλάσφημος, αλλά δεχόταν τις δοκιμασίες σαν να παραχωρήθηκαν σ’ αυτόν από το Θεό για τις αμαρτίες του. Να πώς γράφει στο Μητροπολίτη Δανιήλ: «Σοὶ λέγω ὅμως περὶ τούτου ὅτι μὲ κατέκρινας ἐπὶ αἱρέσει καὶ μὲ ἀπέκλεισας τῆς μεταλήψεως τῶν θείων Μυστηρίων. Ὡς πρὸς δὲ τὰ λοιπά μου πολλὰ καὶ ἀμέτρητα ἁμαρτήματα, οὐδὲ τὸ στόμα μου δύναμαι νὰ ἀνοίξω· δὲν πρέπει ὅμως νὰ ἀπελπισθῶ, ἀλλ᾿ ἐλπίζω εἰς τὸ ἄμετρον τοῦ Θεοῦ ἕλεος …». Και αλλού: «Ὁ δίκαιος Κριτής, ὁ θέλων πάντας ἀνθρώπους σῶσαι, ὁ παραχωρήσας μοι θλίψεις τοιαύτας διὰ τὰς πολλὰς καὶ μεγάλας μου ἁμαρτίας καὶ οὐχὶ δι’ αἵρεσιν ἢ βλασφημίαν τινά …».

Η υπομονή του Αγίου οφείλεται στη θεία ενίσχυση. Και τούτο γιατί επαληθεύθηκε το ψαλμικόν «κατά το πλήθος των οδυνών μου εν τη καρδία μου αι παρακλήσεις σου εύφραναν την ψυχήν μου». Οι παρακλήσεις του Αγίου Πνεύματος ήταν τέτοιες, ώστε όχι μόνον να ισοζυγίζουν τις θλίψεις, τους πόνους από τους βασανισμούς και τα δάκρυα του Οσίου, αλλά και να υπερχειλίζουν στην καρδία του Αγίου τον θείο έρωτα, που του έγινε «άρτος ημέρας και νυκτός».

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Θείου Αγγέλου, που κατέβηκε στη φυλακή και πρόσφερε σ’ αυτόν το Σώμα και Αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και ένεκα τούτου του θαύματος και της υπέρ νούν θείας όρασης και αντίληψης με θεία έξαρση συνέθεσε και έγραψε με κάρβουνο στο τοίχο της φυλακής ωδή προς το Άγιο Πνεύμα, που αρχίζει: «Ὁ τῷ μάννα ποτὲ ἐν ἐρήμῳ διαθρέψας τὸν Ἰσραήλ …», και στη συνέχεια: «Σὺν τοῖς ἀσωμάτοις Σου λειτουργοῖς ᾄδω σοι κἀγώ …», που υπονοούν τη Θεία οπτασία του Αγγέλου, που του μετέδωσε το Σώμα και Αίμα του Κυρίου.

Ο Θεός οδηγούσε αυτόν μέσα απ’ αυτή την σκληρή οδό για την τελειότητα. Αυτό φαίνεται και στην προτροπή μάλιστα του Θείου Αγγέλου, που του εμφανίσθηκε και του είπε: «Μάξιμε, να κάνης υπομονή εις τα ενταύθα δεινά διά να εκφύγης τα δεινά της αιωνίου κολάσεως». Κι έτσι κατάλαβα, γιατί η σκέψη και η προσευχή μου ήταν τόσο έντονες στον άγιο Μάξιμο αυτές τις μέρες. Διότι ευρισκόμενος ο άγιος, σε άκρα ταπείνωση πνεύματος, έβαλε στην καρδιά του ότι αυτός είναι ο τελευταίος άνθρωπος πάνω στη γη, ταπεινούμενος με θεία επίγνωση ότι ο Κύριος επέτρεψε τα δεινά, διότι, μέσα από το δρόμο της άκρας ταπείνωσης, ήθελε να τον οδηγήσει στην ηθική τελειότητα, έγκλειστος και τέλειος ησυχαστής, προσευχόμενος έμπονα, με αλάλητους στεναγμούς της καρδίας και αδιαλείπτως, με τη νοερά από τα βάθη της καρδίας επίκληση του ονόματος του γλυκυτάτου Νυμφίου του Ιησού Χριστού.

Έτσι με το μαρτύριό του και την άρση του Σταυρού του Κυρίου με επίγνωση, ο Άγιος έγινε τέλειος εν Χριστώ, απαθέστατος, ψαλτήριο τερπνό και εύηχος κιθάρα του Παναγίου Πνεύματος και κατοικητήριο της Αγίας Τριάδας, παρά το ότι εστερείτο και αυτού του όπλου της συμμετοχής στη θεία ευχαριστία!

Πηγή: Αρχιμ. Τριφύλλιος Ονησιφόρου (Κυριακή, 22 Μαρτίου 2020), σε: simeiakairwn.wordpress.com

O Όσιος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης υμνεί τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό.

πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ

Α.

Οδηγός Ορθοδόξων θείω Πνεύματι γέγονας, και της εν Ρωσσία Αγίας, Εκκλησίας διδάσκαλος, προς γνώσιν αληθείας οδηγών, πιστούς ως ιερός υφηγητής, διά τούτο Πάτερ Μάξιμε εν ωδαίς, τιμώμέν σε κραυγάζοντες· δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα.

Β-

Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Της Άρτης το βλάστημα και της Ελλάδος πυρσόν, και θείον διδάσκαλον της Εκκλησίας Χριστού, συμφώνως τιμήσωμεν, Μάξιμον της σοφίας, το θεόπνευστον στόμα, σύναθλος των Μαρτύρων, εν Ρωσσία γαρ ώφθη, μεθ’ ων και ικετεύει υπέρ των ψυχών ημών.

Γ-

Εξ Άρτης ανέτειλας ώσπερ αστήρ φαεινός, σοφία κοσμούμενος και αρετών τω φωτί, Πατήρ ημών Μάξιμε· όθεν την εν Ρωσσία, Εκκλησίαν λαμπρύνας, λόγω σου ορθοδόξω και ορθότητι βίου, ενήθλησας νομίμως και δόξης ηξίωσαι.

Στίχοι Συναξαρίου.

Φως μέγα ο Μάξιμος ενθέω λόγω,

εν Ρωσσία έλαμψεν Χριστού εις δόξαν.

Εικάδι πρώτη Μάξιμος μεγαλήτωρ ες πόλον έβη.

————————————————–

ΣΧΟΛΙΑ. Στα απολυτίκια γίνεται φανερό ότι ο υμνογράφος Όσιος Γεράσιμος τονίζει την ιεραποστολική δράση του Οσίου στην Ρωσία.
Διότι χάρις στον άγιο Μάξιμο υπάρχει σήμερον η Ρωσσική Εκκλησία, λειτουργώντας κάτω από την ακραιφνη Ορθόδοξη παράδοση και υγιή πνευματική ζωή. Ο Άγιος Μαξιμος έσωσε ολόκληρη τη Ρωσική Εκκλησία από την καταβαράθρωση στην ειδωλολατρική και αμαρτωλή ζωή, που είναι γεμάτη από προλήψεις, δεισιδαιμονίες και αιρετικές πεποιθήσεις.

            Κατά την διαμονή του στη Μονή Οτρότς από το 1531-1551 δόθηκε σ’ αυτόν από το μητροπολίτη Τβερ Ακάκιο, με θεία νεύση, σχετική ελευθερία , ενώ βρισκόταν στη φυλακή, προκειμένου ο φωστήρας να μη μείνει κάτω από το μόδιο. Έτσι εξακολούθησε άοκνα, μάλιστα για μακρό χρόνο περιβεβλημένος αλυσίδες, σε υπόγεια σκοτεινή και υγρή φυλακή, να συγγράφει μεταφράζοντας στην Ρωσσική Ιερά κείμενα, να συγγράφει αντιαιρετικά έργα και άλλα πολλά, χάριν προστασίας και διαφωτισμού του αγαπητού του Ρωσικού λαού. Επί πλέον δε, άρχισε πάλι με πατρική στοργή την κηρυκτική του δράση, παρηγορώντας τους Χριστιανούς, που έτρεχαν στη φυλακή για να ακούσουν τις συμβουλές του, ζητώντας τις προσευχές του.

            Λίγα χρόνια μετά τη φυλάκιση του Μητροπολίτη Δανιήλ, ο Μητροπολίτης πάσης Ρωσσίας Μακάριος τον έλυσε από τον άδικο κανόνα της ακοινωνησίας (1543) που διάρκεσε για 18 χρόνια (1525-1543).

Υμνoγραφική   κοσμητική φρασεολογία στην  -Ασματική ακολουθία του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτη (1988)

Του Παρακλήτου ενδιαίτημα θείον-Βίου εναρέτου έμπνους εικών- Χριστού θεράπων γνήσιος- Της ευσεβείας εκφάντωρ λαμπρός- Ήλιος φαεινός εν Ρωσία- Του Ευαγγελίου της χάριτος δόκιμος εργάτης- Αρετής δοχείον- Μύστης θεοειδής της αληθείας- Της Ορθοδοξίας μυσταγωγός θεόσοφος- Ευσεβείας διδάσκαλος σοφός- Οθνείων διδαχών καθαιρέτης στερρότατος- Φωστήρ και θείος υποφήτης της αγίας Εκκλησίας- Μαρτύρων κοινωνός και ομότροπος- Του θείου Πνεύματος ενδιαίτημα- Αποστόλων ομόζηλος- Της Άρτης καλλώπισμα- Ελλάδος το καύχημα- Ρωσίας ένθεος υφηγήτωρ και παιδευτής θεοφόρητος- Ηθών διορθωτής- Ορθοδοξίας φωστήρ- Της εν Ρωσία Εκκλησίας φωταγωγός σωτήριος κ παιδευτής ιερός κ νυμφοστόλος ένθεος- Φύλαξ και πρόβολος των Ορθοδόξων θεσμών- Οσιομάρτυς ευκλεής του Σωτήρος- Θεράπων Κυρίου θεοειδής- Ελλάδος εγκαλλώπισμα- Ευκλεής βλαστός της των Αρταίων πόλεως- Θεοειδής διδάσκαλος ασφαλώς οδηγών προς σωτηρίας τρίβους- Μύστης αληθούς σοφίας- Θείος ιεροφάντωρ και μιμητής των Αποστόλων- Σύμμορφος των παθών του Σωτήρος- Εωσφόρος λαμπρός ευσεβείας φαίνων λαμπρότητα- Φοίνιξ όντως κατάκαρπος του Άθω- Ένθεον γέρας Ελλάδος- Οδηγός και λύχνος φαεινότατος των εν Ρωσία πιστών- Θείος εκφάντωρ των ουρανίων δογμάτων κ των της πίστεως θεσμών- Χριστού μάρτυς άριστος κ αθλοφόρος- Ένθεος διδάσκαλος- Μεσίτης ημών μέγας προς τον Παντάνακτα- Θείος νυμφαγωγός- Οδηγός Ορθοδόξων- Της εν Ρωσία αγίας Εκκλησίας διδάσκαλος- Ιερός υφηγητής- Της Άρτης το βλάστημα- Της Ελλάδος πυρσός- Θείος διδάσκαλος της Εκκλησίας Χριστού- Της σοφίας το θεόπνευστον στόμα-Σύναθλος των Μαρτύρων- Άστρον φαεινόν- Φιλοσοφίας δοχείον- Φωστήρ λαμπρός της Ορθοδόξου πίστεως- Ηθών καθαρότητος φυτουργός- Φωστήρ ενθεώτατος της Ορθοδοξίας- Κήρυξ θεόσοφος Ευαγγελικής αληθείας- Οδηγός απλανής και μεσίτης προς Κύριον- Εραστής λαμπράς σοφίας- Οσίων ομόζηλος- Σκεύος πολυτίμητον της χάριτος- Φως ουράνιον- Φωτοειδής ώσπερ ήλιος- Πεφωτισμένος θείω Πνεύματι- Μαρτύρων εφάμιλλος- Αστήρ φαεινότατος.- Ρώσων φωτιστής ο ιερός- Σοφός διδάσκαλος αρετής προς επίδοσιν.

Η κρήνη η πολύρρυτος  ναμάτων της χάριτος- Της Ρωσίας παιδευτής ο σοφός- Μεσίτης πάντων προς Χριστόν- Η θεία λύρα του Πνεύματος- Ο μέγας θεορρήμων διδάσκαλος της θείας πίστεως- Ο περίδοξος βλαστός της Άρτης- Φυτοκόμος ενθέων πράξεων- Ισότιμος των πάλαι Πατέρων- Κήρυξ και μυσταγωγός περιφανής- Διδάσκαλος και φωτιστής των Ρώσων θαυμαστός- Θεραπευτής νοσημάτων- Εν σώματι Άγγελος- Μάρτυς αληθής Χριστού άνευ αίματος- Μέτοχος της ευκληρίας Μαρτύρων εν τοις άνω σκηνώμασι- Μυσταγωγός αγίων δογμάτων- Της Ορθοδοξίας ο εκφάντωρ- Στηριγμός και παραμύθιον- Ο ένθεος ρήτωρ των της πίστεως   δογμάτων-Παντός Ορθοδόξου γέρας.

Ἀκολουθία Ὁσίου ΜΑΞΙΜΟΥ τοῦ Γραικοῦ, μ. Γερασίμου

Ψαλλομένη  τῇ 21η Ιανουαρίου

ΜΙΚΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

Ἱστῶμεν στίχους δ΄ καὶ ψάλλομεν Στιχηρά Προσόμοια. Ἦχος α΄. Τῶν οὐρανίων Ταγμάτων.

Τῆς εὐσεβείας ἐμπρέπων, τοῖς κατορθώμασι, τοῦ Παρακλήτου ὤφθης, ἐνδιαίτημα θεῖον, καὶ βίου ἐναρέτου ἔμπνους εἰκών, παναοίδιμε Μάξιμε· τῶν γὰρ Ἁγίων τοῖς ἴχνεσι ἀκλινῶς, ἠκολούθησας θεόσοφε.

Σοφίᾳ Πάτερ ποικίλῃ, καλλωπιζόμενος, τῶν Ἀποστόλων ἔσχες, ἐν καρδίᾳ τὸν ζῆλον, καὶ πίστεως τὸν λόγον τὸν ἀκριβῆ, διετράνωσας Μάξιμε· ἔνθεν παντοίοις ὡμίλησας πειρασμοῖς, ὡς Χριστοῦ θεράπων γνήσιος.

Τῆς εὐσεβείας ἐκφάντωρ, λαμπρὸς γενόμενος, πλείστας διῆλθες πόλεις, τῆς Ἑλλάδος θεόφρον, πιστῶν τὰς διανοίας στηρίζων σοφέ, ἀληθείας τοῖς δόγμασι, καὶ ὥσπερ ἥλιος ἔλαμψας φαεινός, ἐν Ῥωσσίᾳ Πάτερ Μάξιμε.

Ἐξ Ἄρτης Πάτερ ὡς ἄστρον, λαμπρὸν ἀνέτειλας, καὶ ἰσαγγέλῳ βίῳ, ἐν τῷ Ἄθῳ ἐκλάμψας, τῆς χάριτος τὸν λόγον περιφανῶς, ἐν Ἑλλάδι ἐκήρυξας, καὶ ἐν Ῥωσσίᾳ τὸ σκότος τὸ ζοφερόν, τῶν αἱρέσεων διέλυσας.

Δόξα. Ἦχος πλ. α΄.

Τοῦ Εὐαγγελίου τῆς χάριτος, δόκιμος ἐργάτης ὤφθης, ὡς ἀρετῆς δοχεῖον Ὅσιε Μάξιμε. Τὸν τῆς πίστεως γὰρ σπόρον, κεχερσωμέναις καρδίαις καλλιεργεῖς, προθέλυμνα ἐκτέμνων, ὀθνεία παραδόσεων ζιζάνια. Καὶ καλῶς τὸν ἀγῶνα τελέσας μαρτυρικοῖς ἄθλοις ἐσφράγισας, τὴν ζωήν σου ἀοίδιμε. Καὶ νῦν Ἀγγέλοις συνών, καὶ τοῦ θείου κάλλους ἐντρυφῶν, ὑπὲρ ἡμῶν ἱκέτευε, τῶν τιμώντων σε Ἅγιε.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Φοβερὸν καὶ παράδοξον, καὶ μέγα τὸ μυστήριον. Ὁ ἀχώρητος ἐν γαστρὶ ἐχωρήθη, καὶ ἡ μήτηρ μετὰ τὸν τόκον παρθένος πάλιν διέμεινε. Θεὸν γὰρ ἐγέννησεν, ἐξ αὐτῆς σαρκωθέντα. Αὐτῷ βοήσωμεν, Αὐτῷ τὸν ὕμνον εἴπωμεν, σὺν Ἀγγέλοις ἀναμέλποντες· Ἅγιος εἶ Χριστὸς ὁ Θεός, ὁ δι’ ἡμᾶς ἐνανθρωπήσας δόξα Σοι.

Εἰς τὸν Στίχον. Ἦχος β΄. Οἶκος τοῦ Ἐφραθᾶ.

Μύστης θεοειδής, τῆς ἀληθείας ὤφθης, Μάξιμε θεοφόρε, καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, μυσταγωγὸς θεόσοφος.

Στ. Τίμιος ἐναντίον Κυρίου, ὁ θάνατος τοῦ Ὁσίου Αὐτοῦ.

Ἤνεγκας καρτερῶς, καὶ διωγμοὺς καὶ θλίψεις, καὶ χαλεπὰς καθείρξεις, ὡς Μάρτυς τοῦ Κυρίου, Μάξιμε πολυθαύμαστε.

Στ. Θαυμαστὸς ὁ Θεός, ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.

Λάμπεις θείῳ φωτί, ἐν τῇ Ἑλλάδι Πάτερ, καὶ εἶτα ἐν Ῥωσσίᾳ, Μάξιμε καὶ ἐλαύνεις, τὴν λύμην τῶν αἱρέσεων.

Δόξα. Τριαδικόν.

Ἕνα Σε τὸν Θεόν, τρισὶν ἐν χαρακτῆρσι, Πάτερ, Υἱὲ καὶ Πνεῦμα, σαφῶς ἐν τῇ Ῥωσσίᾳ, ὁ Μάξιμος ἐκήρυξε.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Τέξασα ἐν σαρκί, τὸν πάντων Βασιλέα, Βασίλισσα Ἀγγέλων, ἐδεί-χθης Θεοτόκε, καὶ τῶν βροτῶν βοήθεια.

Νῦν ἀπολύεις, Τρισάγιον, Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Ὁδηγὸς Ὀρθοδόξων θείῳ Πνεύματι γέγονας, καὶ τῆς ἐν Ῥωσσίᾳ Ἁγίας, Ἐκκλησίας διδάσκαλος, πρὸς γνῶσιν ἀληθείας ὁδηγῶν, πιστοὺς ὡς ἱερὸς ὑφηγητής, διὰ τοῦτο Πάτερ Μάξιμε ἐν ᾠδαῖς, τιμῶμέν σε κραυγάζοντες· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Ἕτερον, ὅμοιον. Ποίημα Ἀντωνίου Μάρκου.

Τόν  ἀπό  Ἄρτης  φωστῆρα  τῆς  Ῥωσίας  τόν  ἔνδοξον,  καί  Βατοπεδίου  τῆς  Μάνδρας  περιλάλητον  βλάστημα· τόν  Μάξιμον  τιμήσωμεν  πιστοί, τό  καύχημα  τοῦ  Γένους  τῶν  Γραικῶν·  τόν  δι’ ἀγώνων  τιμήσαντα  τῆς  αὐτοῦ,  πατρίδος  τήν  εὐγένειαν. Δόξα  οὖν  βοήσωμεν  Χριστῷ, δόξα  τῷ  ἀναδείξαντι, δόξα  τῷ  δωρησαμένῳ  αὐτόν  ἡμῖν,  θείας  σοφίας  πρόμαχον.

Ἕτερον. Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Τῆς Ἄρτης τὸ βλάστημα καὶ τῆς Ἑλλάδος πυρσόν, καὶ θεῖον διδάσκαλον τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, συμφώνως τιμήσωμεν, Μάξιμον τῆς σοφίας, τὸ θεόπνευστον στόμα, σύναθλος τῶν Μαρτύρων, ἐν Ῥωσσίᾳ γὰρ ὤφθη, μεθ’ ὧν καὶ ἱκετεύει ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Δόξα. Ὅμοιον.

Ἐξ Ἄρτης ἀνέτειλας ὥσπερ ἀστὴρ φαεινός, σοφία κοσμούμενος καὶ ἀρετῶν τῷ φωτί, Πατὴρ ἡμῶν Μάξιμε· ὅθεν τὴν ἐν Ῥωσσίᾳ, Ἐκκλησίαν λαμπρύνας, λόγῳ σου ὀρθοδόξῳ καὶ ὀρθότητι βίου, ἐνήθλησας νομίμως καὶ δόξης ἠξίωσαι.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Τὸ ἀπ’ αἰῶνος ἀπόκρυφον καὶ Ἀγγέλοις ἄγνωστον μυστήριον, διὰ Σοῦ Θεοτόκε τοῖς ἐπὶ γῆς πεφανέρωται, Θεὸς ἐν ἀσυγχύτῳ ἑνώσει σαρκούμενος καὶ Σταυρὸν ἑκουσίως ὑπὲρ ἡμῶν καταδεξάμενος, δι’ οὗ ἀναστήσας τὸν Πρωτόπλαστον, ἔσωσεν ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀπόλυσις.

ΜΕΓΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

Εὐλογήσαντος τοῦ Ἱερέως ὁ Προοιμιακός καί  τόΜακάριος ἀνήρΕἰς δὲ τόΚύριε ἐκέκραξα ἱστῶμεν στίχους στ΄ καὶ ψάλλομεν Στιχηρά Προσόμοια. Ἦχος δ΄. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν.

Τῆς σοφίας τὰς χάριτας, τῇ ψυχῇ σου κτησάμενος, βίου καθαρότητι Πάτερ Μάξιμε, τῆς εὐσεβείας διδάσκαλος, σοφὸς ἐχρημάτισας, καὶ ὀθνείων διδαχῶν, καθαιρέτης στεῤῥότατος· διὰ τοῦτό σε, ὡς φωστῆρα καὶ θεῖον ὑποφήτην, τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας, ᾀσματικῶς μακαρίζομεν.

Ἐν τῷ Ὄρει τοῦ Ἄθωνος, πολιτείαν ἰσάγγελον, θεοφόρε Μάξιμε διελήλυθας, καὶ λαμπρυνθεὶς θείῳ Πνεύματι, ὡς ἄλλος Ἀπόστολος, τὴν Ἑλλάδα δαδουχεῖς, Ὀρθοδόξοις διδάγμασι, καὶ ἐπύρσευσας, τὴν Ῥωσσίαν τῆς χάριτος τῷ λόγῳ, ἀπαλλάξας πάσης πλάνης, τοὺς τῇ ἀπάτῃ δουλεύοντας.

Διωγμοὺς ἐκαρτέρησας, καὶ χρονίαν ἐγκάθειρξιν, καὶ συκοφαντίας καὶ πᾶσαν κάκωσιν, ὑπὲρ τοῦ θείου κηρύγματος, θεόληπτε Μάξιμε καὶ Μαρτύρων κοινωνός, ἀληθῶς ἐχρημάτισας καὶ ὁμότροπος· διὰ τοῦτο ὡς θεῖον Ἀθλοφόρον, καὶ ἰσότιμον Ὁσίων, χρεωστικῶς εὐφημοῦμέν σε.

Βασιλεῖ τῷ θεόφρονι, ἀνεδείχθης αἰδέσιμος, ὡς τοῦ θείου Πνεύματος ἐνδιαίτημα, καὶ ὑποφήτης τῆς χάριτος, θεόσοφε Μάξιμε, καὶ ἐκάθηρας παντός, ἀλλοτρίου κηρύγματος, θείῳ λόγῳ σου, τὴν Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ἐν Ῥωσσίᾳ, τῇ δοθείσῃ σοι σοφίᾳ, ὡς Ἀποστόλων ὁμότροπος.

Τὸ τῆς Ἄρτης καλλώπισμα, καὶ Ἑλλάδος τὸ καύχημα, καὶ Ῥωσσίας ἔνθεον ὑφηγήτορα, καὶ παιδευτὴν θεοφόρητον, πρὸς βίον ὑπέρτερον, καὶ ἠθῶν διορθωτήν, τὸν θεόληπτον Μάξιμον, μακαρίσωμεν, πρὸς αὐτὸν ἐκβοῶντες· μὴ ἐλλίπῃς, τὸν Σωτῆρα ἱκετεύειν, ὑπὲρ ἡμῶν Πάτερ Ὅσιε.

Τῇ σοφίᾳ τῇ θύραθεν, σεαυτὸν γυμνασάμενος, οὐρανίου γνώσεως ὤφθης ἔμπλεως, καὶ Ἀποστόλων τὴν ἔλλαμψιν, δεξάμενος Μάξιμε, νήσους πλείστας εὐσεβῶς, καὶ τὴν Ἤπειρον Ὅσιε, κατεφώτισας, καὶ γενόμενος Πάτερ ἐν Ῥωσσίᾳ, ἐξ ὀθνείων διδαγμάτων, πᾶσαν σαφῶς ἐξεκάθηρας.

Δόξα. Ἦχος πλ. β΄.

Σήμερον, ὑπὲρ ἡλίου ἐξέλαμψεν, ἡ τοῦ Ὁσίου Μαξίμου μνήμη, τὴν Ἐκκλησίαν πυρσεύουσα. Τοῦ τρισηλίου γὰρ φωτὸς θησαυρίσας τὰς δόσεις, πρὸς ἀρετῶν ἀκρότητα ἰθύνει, τοὺς βοῶντας πρὸς αὐτόν· χαίροις, ὁ ἀποστολικοῦ ζήλου πλησθείς, καὶ τὸ Εὐαγγέλιον Χριστοῦ ἱερουργήσας, ἐν λόγῳ καὶ ἔργῳ, καὶ παντοδαπεῖ σοφίᾳ· χαίροις, Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, καὶ τῆς ἐν Ῥωσσίᾳ Ἐκκλησίας, φωταγωγὸς σωτήριος, καὶ παιδευτὴς ἱερός, καὶ νυμφοστόλος ἔνθεος· χαίροις, τῆς Ἄρτης θεῖος βλαστός, τῆς Ἑλλάδος ἐγκαλλώπισμα, καὶ παντὸς Ὀρθοδόξου γέρας. Ἀλλ’ὡς ἔχων παῤῥησίαν πρὸς Χριστόν, Ὁσιομάρτυς ἔνδοξε, πρέσβευε ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Καὶ νῦν.Θεοτοκίον.

Τίς μὴ μακαρίσει Σε, Παναγία Παρθένε; Τίς μὴ ἀνυμνήσει Σου τὸν ἀλόχευτον τόκον; Ὁ γὰρ ἀχρόνως ἐκ Πατρὸς ἐκλάμψας Υἱὸς Μονογενής, ὁ Αὐτός ἐκ Σοῦ τῆς Ἁγνῆς προῆλθεν, ἀφράστως σαρκωθείς, φύσει Θεὸς ὑπάρχων, καὶ φύσει γενόμενος ἄνθρωπος δι’ ἡμᾶς· οὐκ εἰς δυάδα προσώπων τεμνόμενος, ἀλλ’ ἐν δυάδι φύσεων, ἀσυγχύτως γνωριζόμενος. Αὐτὸν ἱκέτευε,σεμνὴ Παμμακάριστε, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Εἴσοδος, Φῶς Ἱλαρόν, Προκείμενον τῆς ἡμέρας, Ἀναγνώσματα.

Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα (Κεφ. γ΄ 1 – 9).

Δικαίων ψυχαὶ ἐν χειρὶ Θεοῦ καὶ οὐ μὴ ἅψηται αὐτῶν βάσανος. Ἔδοξαν ἐν ὀφθαλμοῖς ἀφρόνων τεθνάναι καὶ ἐλογίσθη κάκωσις ἡ ἔξοδος αὐτῶν καὶ ἡ ἀφ’ ἡμῶν πορεία σύντριμμα· οἱ δέ εἰσιν ἐν εἰρήνῃ. Καὶ γὰρ ἐν ὄψει ἀνθρώπων ἐὰν κολασθῶσιν, ἡ ἐλπὶς αὐτῶν ἀθανασίας πλήρης. Καὶ ὀλίγα παιδευθέντες μεγάλα εὐεργετηθήσονται· ὅτι ὁ Θεὸς ἐπείρασεν αὐτούς καὶ εὗρεν αὐτοὺς ἀξίους ἑαυτοῦ· ὡς χρυσὸν ἐν χωνευτηρίῳ ἐδοκίμασεν αὐτούς καὶ ὡς ὁλοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αὐτούς. Καὶ ἐν καιρῷ ἐπισκοπῆς αὐτῶν ἀναλάμψουσιν καὶ ὡς σπινθῆρες ἐν καλάμῃ διαδραμοῦνται· κρινοῦσιν ἔθνη καὶ κρατήσουσι λαῶν καὶ βασιλεύσει αὐτῶν Κύριος εἰς τοὺς αἰῶνας. Οἱ πεποιθότες ἐπ’ Αὐτῷ, συνήσουσιν ἀλήθειαν καὶ οἱ πιστοὶ ἐν ἀγάπῃ προσμενοῦσιν Αὐτῷ· ὅτι χάρις καὶ ἔλεος ἐν τοῖς Ὁσίοις Αὐτοῦ καὶ ἐπισκοπὴ ἐν τοῖς ἐκλεκτοῖς Αὐτοῦ.

Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα (Κεφ. ε΄ 15 – στ΄ 3).

Δίκαιοι εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι καὶ ἐν Κυρίῳ ὁ μισθὸς αὐτῶν παρὰ Ὑψίστου. Διὰ τοῦτο λήψονται τὸ βασίλειον τῆς εὐπρεπείας καὶ τὸ διάδημα τοῦ κάλλους ἐκ χειρὸς Κυρίου· ὅτι τῇ δεξιᾷ Αὐτοῦ σκεπάσει αὐτούς καὶ τῷ βραχίονι ὑπερασπιεῖ αὐτῶν. Λήψεται πανοπλίαν τὸν ζῆλον Αὐτοῦ καὶ ὁπλοποιήσει τὴν κτίσιν εἰς ἄμυναν ἐχθρῶν· ἐνδύσεται θώρακα δικαιοσύνην καὶ περιθήσεται κόρυθα, κρῖσιν ἀνυπόκριτον˙ λήψεται ἀσπίδα ἀκαταμάχητον ὁσιότητα˙ ὀξυνεῖ δὲ ἀπότομον ὀργὴν εἰς ῥομφαίαν˙ συνεκπολεμήσει δὲ Αὐτῷ ὁ κόσμος ἐπὶ τοὺς παράφρονας. Πορεύσονται εὔστοχοι βολίδες ἀστραπῶν καὶ ὡς ἀπὸ εὐκύκλου τόξου, τῶν νεφῶν, ἐπὶ σκοπὸν ἁλοῦνται, καὶ ἐκ πετροβόλου θυμοῦ πλήρεις ῥιφήσονται χάλαζαι˙ ἀγανακτήσει κατ’ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης, ποταμοὶ δὲ συγκλύσουσιν ἀποτόμως˙ ἀντιστήσεται αὐτοῖς πνεῦμα δυνάμεως καὶ ὡς λαίλαψ ἐκλικμήσει αὐτούς καὶ ἡ κακοπραγία περιτρέψει θρόνους δυναστῶν. Ἀκούσατε οὖν βασιλεῖς καὶ σύνετε˙ μάθετε δικασταὶ περάτων γῆς˙ ἐνωτίσασθε οἱ κρατοῦντες πλήθους καὶ γεγαυρωμένοι ἐπὶ ὄχλοις ἐθνῶν˙ ὅτι ἐδόθη παρὰ Κυρίου ἡ κράτησις ὑμῖν καὶ ἡ δυναστεία παρὰ Ὑψίστου.

    Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα (Κεφ. ζ΄ 7-15).

Δίκαιος, ἐὰν φθάσῃ τελευτῆσαι, ἐν ἀναπαύσει ἔσται. Γῆρας γὰρ τίμιον, οὐ τὸ πολυχρόνιον, οὐδὲ ἀριθμῷ ἐτῶν μεμέτρηται. Πολιὰ δέ ἐστι φρόνησις ἀνθρώποις καὶ ἡλικία γήρως βίος ἀκηλίδωτος. Εὐάρεστος Θεῷ γενόμενος, ἠγαπήθη· καὶ ζῶν μεταξὺ ἁμαρτωλῶν, μετετέθη. Ἡρπάγη, μὴ κακία ἀλλάξῃ σύνεσιν αὐτοῦ ἢ δόλος ἀπατήσῃ ψυχὴν αὐτοῦ· βασκανία γὰρ φαυλότητος ἀμαυροῖ τὰ καλά καὶ ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μεταλλεύει νοῦν ἄκακον. Τελειωθεὶς ἐν ὀλίγῳ, ἐπλήρωσε χρόνους μακρούς· ἀρεστὴ γὰρ ἦν Κυρίῳ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ· διὰ τοῦτο ἔσπευσεν ἐκ μέσου πονηρίας. Οἱ δὲ λαοὶ ἰδόντες καὶ μὴ νοήσαντες, μηδὲ θέντες ἐπὶ διανοίᾳ τὸ τοιοῦτον, ὅτι χάρις καὶ ἔλεος ἐν τοῖς Ὁσίοις Αὐτοῦ καὶ ἐπισκοπὴ ἐν τοῖς ἐκλεκτοῖς Αὐτοῦ.  

Εἰς τὴν Λιτήν, Ἰδιόμελα.

Ἦχος α΄.

Εὐφραίνου ἐν Κυρίῳ, ἡ τῶν Ἀρταίων πόλις, ἀβρυνομένη τοῖς σπαργάνοις, τοῦ εὐκλεοῦς βλαστοῦ σου, Μαξίμου τοῦ παμμάκαρος, σὺν πάσαις ταῖς πόλεσιν, ἃς τῷ φθόγγῳ περιέλαβε. Καὶ σὺ σκίρτα καὶ χόρευε ἡ ἐν Ῥωσσίᾳ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ, τοιοῦτον ὁδηγὸν πλουτήσασα, καὶ θεοειδῆ διδάσκαλον, ἀσφαλῶς σε ὁδηγοῦντα, πρὸς σωτηρίας τρίβους. Καὶ ἀμφότεραι κατὰ χρέος, τὴν μνήμην αὐτοῦ ἑορτάζουσαι, τῷ Σωτῆρι βοήσατε· Φιλάνθρωπε Κύριε, ταῖς τοῦ Σοῦ Ὁσίου θεράποντος πρεσβεί-αις, δίδου ἡμῖν τὰ ἐλέη Σου, καὶ σῶσον τὰ ψυχὰς ἡμῶν.

Ἦχος β΄.

Ἐξ ἀσκητικῶν ἱδρώτων, πρὸς ἀποστολικοὺς ἀπεδύσω ἀγῶνας, ἐν θεολήπτῳ ψυχῇ, καὶ ῥοπῇ τῇ ἄνωθεν, θεηγόρε Πάτερ Μάξιμε. Τῆς ἀληθοῦς γὰρ σοφίας, μύστης γενόμενος, δοκησισόφων φληναφήματα, καὶ αἱρετικῶν γλωσσαλγίας, τῷ σῷ λόγῳ διήλεγξας, καὶ πόῤῥῳ ταῦτα ἀπέῤῥιψας, τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος. Διὸ Χριστὸς ὁ Κύριος, τοὺς σοὺς καμάτους δεξάμενος, περιφανῶς σε ἐδόξασε, καὶ τῆς Αὐτοῦ Βασιλείας, κληρονόμον σε ἀνέδειξεν· ἧς καὶ ἡμεῖς ἀξιωθείημεν, ταῖς πρὸς Αὐτὸν πρεσβείαις σου.

Ἦχος γ΄.

Χάρις θεία δέδοται, τῇ καθαρωτάτῃ ψυχῇ σου, ἀξιομακάριστε Πάτερ Μάξιμε, ἔνθεν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, διὰ τῶν θείων χειλέων σου, τῆς σωτηρίας τὸν λόγον, καὶ τῆς πίστεως τὴν ἀκρίβειαν, ταῖς ἐν δουλείᾳ τελοῦσι νήσοις, καὶ Μακεδονίᾳ καὶ Ἠπείρῳ ἐκήρυξε. Καὶ Ὀρθοδοξίας τὸ ἀκίβδηλον, τοῖς ἐν Ῥωσσίᾳ πλανηθεῖσιν ἀνήγγειλε, καὶ ἐν πάσῃ σοφίᾳ ἀνέπτυξε, τὸ κεκρυμμένον κάλλος, τῶν ὀρθῶν δογμάτων Ἅγιε. Διὸ ὡς θεῖόν σε ἱεροφάντορα, καὶ Ἀποστόλων μιμητήν, καὶ ἀληθείας μέγαν διδάσκαλον μακαρίζομεν.

Ἦχος δ΄.

Τῆς κεκρυμμένης ἐν Χριστῷ ζωῆς, καρποφορῶν τὴν λαμπρότητα, τοὺς ποικίλους πειρασμούς, καὶ θλίψεις, ἀνενδότως ἤνεγκας, θεοφόρε Πάτερ Μάξιμε. Δι’ ὧν ὡς χρυσὸς ἐν καμίνῳ δοκιμασθείς, ὑπὲρ ἥλιον ἔλαμψας, καὶ τῶν παθῶν τοῦ Σωτῆρος, σύμμορφος γέγονας. Καὶ νῦν τῆς δόξης Αὐτοῦ κατατρυφῶν, ἀδιαλείπτως πρέσβευε, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Δόξα. Ὁ αὐτός.

Τὸν ἐν σοφίᾳ περιφανῆ, καὶ ἐν ἱεροῖς ἀγῶσιν ἀριστεύσαντα, Μάξιμον τὸν φερωνύμως μέγαν, πᾶς ὁ τοῦ Θεοῦ λαός, ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς εὐφημήσωμεν. Οὗτος γάρ, κατὰ Παῦλον, ὡς αὐτοῦ ζηλωτής, ἐν κόποις καὶ θλίψεσιν ὑπερβαλλόντως, καὶ ἐν φυλακαῖς περισσοτέρως, ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας δοκιμαζόμενος, τὴν ζωὴν διῆλθε. Καὶ νῦν μακαρίων ἐπάθλων κατατρυφῶν, καὶ θέσει θεούμενος, αἰτεῖται πᾶσιν ἡμῖν πταισμάτων ἄφεσιν, καὶ τὸ θεῖον ἔλεος.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον

Ἐκ παντοίων κινδύνων, τοὺς δούλους Σου φύλαττε, εὐλογημένη Θεοτόκε, ἵνα Σε δοξάζομεν, τὴν ἐλπίδα τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Εἰς τὸν Στίχον. Ἦχος πλ. α΄. Χαίροις ἀσκητικῶν.

Μέγας, ταῖς ἀρεταῖς γεγονώς, καὶ ἐν σοφίᾳ περιβόητος Μάξιμε, ἐξέλαμψας ἐν Ῥωσσίᾳ, ὡς ἑωσφόρος λαμπρός, εὐσεβείας φαίνων τὴν λαμπρότητα· ἐντεῦθεν διέλυσας, τῇ δυνάμει τῶν λόγων σου, δοκησισόφων, τὰ μωρὰ φληναφήματα, καὶ ἐκάθηρας, τὸν ἀγρὸν τὸν τῆς πίστεως, πάσης ἀκάνθης, Ὅσιε, καὶ πάσης φαυλότητος, καὶ ἐν αὐτῷ εὐσεβείας, τὸν θεῖον σπόρον κατέσπειρας· καὶ νῦν ἐκδυσώπει, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δοθῆναι τὸ μέγα ἔλεος

Στ. Τίμιος ἐναντίον Κυρίου, ὁ θάνατος τοῦ Ὁσίου Αὐτοῦ.

Χαίροις, Ἄρτης ὁ θεῖος βλαστός, Ὄρους τοῦ Ἄθω φοίνιξ ὄντως κατάκαρπος, Ἑλλάδος ἔνθεον γέρας, τῶν ἐν Ῥωσσίᾳ πιστῶν, ὁδηγὸς καὶ λύχνος φαεινότατος· αὐτοὺς γὰρ ἀπήλλαξας, πάσης πλάνης τοῖς λόγοις σου, Ὀρθοδοξίας, διεκφαίνων τὴν ἔλλαμψιν, Πάτερ Μάξιμε, τῇ τοῦ βίου λαμπρότητι· ὅθεν σὲ μακαρίζομεν, ὡς θεῖον ἐκφάντορα, τῶν οὐρανίων δογμάτων καὶ τῶν θεσμῶν τῶν τῆς πίστεως, Χριστὸν ἀνυμνοῦντες, διὰ σοῦ ἡμῖν διδόντα τὸ θεῖον ἔλεος.

Στ. Θαυμαστὸς ὁ Θεός, ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.

Χαίρων, ἐν τῇ ἀγάπῃ Χριστοῦ, πόνους ποικίλους στεῤῥοτάτως ὑπέμεινας, καὶ θλίψεις Μάξιμε Πάτερ, καὶ ἐγκαθείρξεις πικράς, καὶ στενοχωρίας ὡς ἀσώματος· ἐντεῦθεν δεδόξασαι, ὡς Χριστοῦ Μάρτυς ἄριστος, καὶ Ἀθλοφόρος, καὶ διδάσκαλος ἔνθεος, καὶ ἀπείληφας, ἀφθαρσίας τὸν στέφανον· ὅθεν ὁ θεῖος τάφος σου, πηγάζει ἰάματα, τῇ θεϊκῇ ἐπομβρίᾳ, τοῖς εὐλαβῶς προσπελάζουσι, καὶ σὲ ἀνυμνοῦσιν, ὡς μεσίτην ἡμῶν μέγαν πρὸς τὸν Παντάνακτα.

Δόξα. Ἦχος πλ. δ΄.

Τῷ λόγῳ τῆς χάριτος, τὰς τῶν ψυχῶν γεηπονῶν ἀρούρας, πολὺν καρπὸν Χριστῷ προσήγαγες, παμμακάριστε Μάξιμε· τὰ τῆς πλάνης γὰρ ζιζάνια, προθέλυμνα ἀνέσπεσας, καὶ τὸν σπόρον τῆς πίστεως, ἐπλήθυνας Ὅσιε. Διὸ ἡ ἐν Ῥωσσίᾳ Ἐκκλησίᾳ, ὁμολογεῖ σοι χάριτας, καὶ ὡς θεῖον νυμφαγωγόν, μακαρίζει βοῶσά σοι· μὴ διαλίπῃς Πάτερ, ἀκλινεῖς ἡμᾶς φυλάττειν, ἐν τῇ καλῇ ὁμολογίᾳ, ταῖς πρὸς Χριστὸν πρεσβείαις σου.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Ἀνύμφευτε Παρθένε, ἡ τὸν Θεὸν ἀφράστως συλλαβοῦσα σαρκί, Μήτηρ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, Σῶν οἰκετῶν παρακλήσεις δέχου Πανάμωμε, ἡ πᾶσι χορηγοῦσα καθαρισμὸν τῶν πταισμάτων, νῦν τὰς ἡμῶν ἱκεσίας προσδεχομένη, δυσώπει σωθῆναι πάντας ἡμᾶς.

Νῦν ἀπολύεις, Τρισάγιον, Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Ὁδηγὸς Ὀρθοδόξων θείῳ Πνεύματι γέγονας, καὶ τῆς ἐν Ῥωσσίᾳ Ἁγίας, Ἐκκλησίας διδάσκαλος, πρὸς γνῶσιν ἀληθείας ὁδηγῶν, πιστοὺς ὡς ἱερὸς ὑφηγητής, διὰ τοῦτο Πάτερ Μάξιμε ἐν ᾠδαῖς, τιμῶμέν σε κραυγάζοντες· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Ἕτερον, ὅμοιον. Ποίημα Ἀντωνίου Μάρκου.

Τόν  ἀπό  Ἄρτης  φωστῆρα  τῆς  Ῥωσίας  τόν  ἔνδοξον,  καί  Βατοπεδίου  τῆς  Μάνδρας  περιλάλητον  βλάστημα· τόν  Μάξιμον  τιμήσωμεν  πιστοί, τό  καύχημα  τοῦ  Γένους  τῶν  Γραικῶν·  τόν  δι’ ἀγώνων  τιμήσαντα  τῆς  αὐτοῦ,  πατρίδος  τήν  εὐγένειαν. Δόξα  οὖν  βοήσωμεν  Χριστῷ, δόξα  τῷ  ἀναδείξαντι, δόξα  τῷ  δωρησαμένῳ  αὐτόν  ἡμῖν,  θείας  σοφίας  πρόμαχον.

Ἕτερον. Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Τῆς Ἄρτης τὸ βλάστημα καὶ τῆς Ἑλλάδος πυρσόν, καὶ θεῖον διδάσκαλον τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, συμφώνως τιμήσωμεν, Μάξιμον τῆς σοφίας, τὸ θεόπνευστον στόμα, σύναθλος τῶν Μαρτύρων, ἐν Ῥωσσίᾳ γὰρ ὤφθη, μεθ’ ὧν καὶ ἱκετεύει ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Δόξα. Ὅμοιον.

Ἐξ Ἄρτης ἀνέτειλας ὥσπερ ἀστὴρ φαεινός, σοφία κοσμούμενος καὶ ἀρετῶν τῷ φωτί, Πατὴρ ἡμῶν Μάξιμε· ὅθεν τὴν ἐν Ῥωσσίᾳ, Ἐκκλησίαν λαμπρύνας, λόγῳ σου ὀρθοδόξῳ καὶ ὀρθότητι βίου, ἐνήθλησας νομίμως καὶ δόξης ἠξίωσαι.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Τὸ ἀπ’ αἰῶνος ἀπόκρυφον καὶ Ἀγγέλοις ἄγνωστον μυστήριον, διὰ Σοῦ Θεοτόκε τοῖς ἐπὶ γῆς πεφανέρωται, Θεὸς ἐν ἀσυγχύτῳ ἑνώσει σαρκούμενος καὶ Σταυρὸν ἑκουσίως ὑπὲρ ἡμῶν καταδεξάμενος, δι’ οὗ ἀναστήσας τὸν Πρωτόπλαστον, ἔσωσεν ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀπόλυσις.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Μετὰ τὴν α΄ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου, Σωτήρ.

Φωτὶ τῷ θεϊκῷ, ἐλλαμφθεὶς ἐν τῷ Ἄθῳ, ὡς ἄστρον φαεινόν, τοῖς ἐν κόσμῳ ἐπέστης, καὶ πλείστους ἐπεστήριξας, τῇ δουλείᾳ στενάζοντας, Πάτερ Μάξιμε, φιλοσοφίας δοχεῖον, καὶ ὡς ἥλιος, ἐν τῇ Ῥωσσίᾳ ἐκλάμψας, αὐτὴν κατεφώτισας.

Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Ἐκύησας ἡμῖν, μετὰ σώματος Κόρη, τὸν Λόγον τοῦ Πατρός, ὑπὲρ φύσιν καὶ λόγον, ἡμᾶς ἀπολυτρούμενον, ἀλογίας τοῦ χείρονος· ὅθεν Δέσποινα, τὸν Σὸν ἀπόῤῥητον τόκον, μεγαλύνομεν, καὶ προσκυνοῦμεν ἐν πίστει, τὴν ἄφραστον δόξαν Σου.

Μετὰ τὴν β΄ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Δεσμοῖς προσωμίλησας καὶ φυλακαῖς ζοφεραῖς, ὡς φύλαξ καὶ πρόβολος τῶν Ὀρθοδόξων θεσμῶν, θεόσοφε Μάξιμε· ὅθεν καὶ μαρτυρίου, τὸν ἀγῶνα ἀνύσας, ὤφθης Ὁσιομάρτυς, εὐκλεὴς τοῦ Σωτῆρος, αἰτούμενος ἡμῖν, φῶς θεῖον καὶ ἔλεος.

Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Χριστὸν Ὃν ἐκύησας ἐκ τῶν αἰμάτων τῶν Σῶν, δι’ἄφατον ἔλεος εἰς σωτηρίαν ἡμῶν, ἀπαύστως ἱκέτευε, ἄχραντε Θεοτόκε, ὡς ἁγνὴ Αὐτοῦ Μήτηρ, ἄφεσιν ἡμῖν δοῦναι, τῶν ἀμέτρων πταισμάτων, καὶ σῶσαι ἡμᾶς ἅπαντας, τοὺς Σὲ μεγαλύνοντας.

Μετὰ τὸν Πολυέλεον, Κάθισμα.  Ἦχος πλ. δ΄. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Τῆς σοφίας τῇ αἴγλῃ καταυγασθείς, ὡς θεράπων Κυρίου θεοειδής, ἠθῶν καθαρότητος, φυτουργὸς ἐχρημάτισας, καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, φωστὴρ ἐνθεώτατος, ἐν χώρᾳ τῆς Ῥωσσίας, δυνάμει τοῦ Πνεύματος· ὅθεν καὶ ποικίλους, πειρασμοὺς ὑπομείνας, Μαρτύρων ὁμότροπος, ἀληθῶς ἀναδέδειξε, παμμακάριστε Μάξιμε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Τὸν Θεὸν τῶν ἁπάντων καὶ Ποιητήν, ἀποῤῥήτως τεκοῦσα δίχα τροπῆς, παρθένος διέμεινας, ὡς πρὸ τόκου πανάφθορος, καὶ τῆς φθορᾶς ἐῤῥύσω, τὸ γένος τὸ βρότειον, τῷ Σῷ ἀφθόρῳ τόκῳ, ἁγνὴ Ἀειπάρθενε· ὅθεν ὡς αἰτίαν, τῆς ἡμῶν σωτηρίας, καὶ πύλην εἰσάγουσαν, πρὸς ζωὴν τὴν αἰώνιον, ἀνυμνοῦντες βοῶμέν Σοι· πρέσβευε τῷ Σῷ Υἱῷ καὶ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς προσκυνοῦσιν ἐν πίστει, τὴν ἄφραστον δόξαν Σου.

Οἱ Ἀναβαθμοί· τὸ α΄ Ἀντίφωνον τοῦ δ΄ Ἤχου.

Προκείμενον. Τίμιος ἐναντίον Κυρίου, ὁ θάνατος τοῦ Ὁσίου Αὐτοῦ.

Στ. Θαυμαστὸς ὁ Θεός, ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.

Εὐαγγέλιον ἐκ τοῦ κατὰ Μᾶρκον (ζήτει αὐτὸ τῇ Κυριακῇ μετὰ τὴν Ὕψωσιν). Εἶπεν ὁ Κύριος· ὅστις θέλει…

Ὁ Ν΄ (50) Ψαλμός.

Δόξα. Ταῖς τοῦ Σοῦ Ὁσίου…

Καὶ νῦν. Ταῖς τῆς Θεοτόκου…

Ἰδιόμελον. Ἦχος πλ. β΄. Στ. Ἐλέησόν με, ὁ Θεός…

Εὐαγγελικῆς ἀληθείας, κήρυξ θεόσοφος, ἐν δυνάμει λόγου ἐδείχθης, καὶ πολιτείας λαμπρότητι, θεηγόρε Ὅσιε Μάξιμε· καὶ τοῖς μὲν ἐν Ἑλλάδι, τῇ τῶν υἱῶν τῆς Ἄγαρ πικρᾷ δουλείᾳ στένουσι, στηριγμὸς ὤφθης καὶ παραμύθιον· τοῖς δὲ ἐν Ῥωσσίᾳ πεπλανημένοις, ὁδηγὸς ἀπλανής, καὶ μεσίτης πρὸς Κύριον. ᾯ πρέσβευε δεόμεθα, σώζεσθαι τοὺς σὲ μακαρίζοντας.

Εἶτα, οἱ Κανόνες· τῆς Θεοτόκου καὶ τοῦ Ἁγίου, οὗ ἡ ἀκροστιχίς: Μάξιμον μέλπω, τὸν θεηγόρον. Γερασίμου.

ᾨδὴ α΄. Ἦχος δ΄. Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.

Μονὰς τρισυπόστατε, Πάτερ Υἱὲ Πνεῦμα Ἅγιον, Τριὰς ὁμοούσιε, λόγον μοι δώρησαι, ὅπως Κύριε, ὑμνήσω ἐπαξίως, τοῦ θείου Μαξίμου Σου, τὰ κατορθώματα.

Ἁπάντων ἠλόγησας, τῶν γεηρῶν ἐκ νεότητος, σοφίᾳ τῇ κρείττονι, καλλωπιζόμενος, Πάτερ Μάξιμε, καὶ ἄρας τὸν σταυρόν σου, Χριστῷ ἠκολούθησας, στεῤῥῷ φρονήματι.

Ξενίζοντα δόγματα, ἐν ὀρθοδόξοις διδάγμασιν, ἀπέβαλες Ὅσιε, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, καὶ ἐκήρυξας, ἐν τῇ Ἑλλάδι πρῶτον, εἶτα ἐν Ῥωσσίᾳ δέ, λόγον τὸν ἔνθεον.

Θεοτοκίον.

Ἰσχύν μοι χορήγησον, κατὰ παθῶν τοῦ ἀλάστορος, Παρθένε Πανάμωμε, ὡς εὐσπλαγχνίας πηγή, καὶ ἀπόπλυνον, τὸν ῥύπον τῆς ψυχῆς μου, τῆς Σῆς ἀγαθότητος, τοῖς ῥείθροις δέομαι.

ᾨδὴ γ΄. Τοὺς Σοὺς ὑμνολόγους.

Μεγίστης εὐκλείας ἠξιώθης, σοφίας λαμπρᾶς ὡς ἐραστής, ἣν Πάτερ καθυπέταξας, σοφίᾳ τῇ τοῦ Πνεύματος, καὶ πολλῷ πλέον Μάξιμε, ἐθαυμαστώθης τοῖς τρόποις σου.

Ὁσίων ὁμόζηλος ἐδείχθης, ἐν Ὄρει τοῦ Ἄθω προσελθών, καὶ πόνοις τῆς ἀσκήσεως, τὴν σὴν ψυχὴν ἐλάμπρυνας, καὶ σκεῦος πολυτίμητον, Μάξιμε ὤφθης τῆς χάριτος.

Νοΐ καθαρῷ προσομιλήσας, Γραφαῖς ταῖς ἁγίαις νουνεχῶς, καὶ ἐξ αὐτῶν δεξάμενος, φῶς Μάξιμε οὐράνιον, ἐν τῇ Ῥωσσίᾳ ἔλαμψας, φωτοειδὴς ὥσπερ ἥλιος.

Θεοτοκίον.

Μαρίαν τὴν ἄχραντον Παρθένον, ἐξ ἧς ἐσαρκώθη ὁ Σωτήρ, καὶ τὸν Ἀδὰμ ἀνέσωσεν, ὑμνήσωμεν κραυγάζοντες· χαῖρε τοῦ κόσμου Σώτειρα, Θεογεννήτρια Δέσποινα.

Κάθισμα. Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.

Θείῳ Πνεύματι, πεφωτισμένος, θείοις ῥήμασιν, Ὀρθοδοξίας, τοὺς ἐν Ῥωσσίᾳ κατηύγασας Μάξιμε, καὶ τῶν Μαρτύρων ἐδείχθης ἐφάμιλλος, ἀθλητικὰ διανύσας παλαίσματα· Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Θείῳ Πνεύματι, Θεοῦ Προφῆται, προκατήγγειλαν, Παρθενομῆτορ, τοῦ τοκετοῦ Σου τὸ μέγα μυστήριον· τὸν γὰρ Θεὸν ὑπὲρ φύσιν κυήσασα, τῆς σωτηρίας ἡμῶν ὤφθης πρόξενος· Κόρη πάναγνε, διό Σε πιστῶς δοξάζομεν, τὸ χαῖρε τοῦ Ἀγγέλου Σοι κραυγάζοντες.

ᾨδὴ δ΄. Ὁ καθήμενος ἐν δόξῃ.

Ἐκ τῆς Ἄρτης ἀνατείλας, ὡς ἀστὴρ φαεινότατος, ἐν τῷ Ἄθῳ Πάτερ, βίῳ ἐναρέτῳ διέπρεψας, καὶ ἐν Ἠπείρῳ καὶ νήσοις θείῳ νεύματι, πολυπλάσιον, καρπὸν Χριστῷ προσενήνοχας.

Λαμπρυνόμενος τῷ φέγγει, τῆς σοφίας τῆς ἄνωθεν, λόγῳ ἀληθείας, δεισιδαιμονίας διδάγματα, ὡς ψυχοφθόρα κατήργησας μακάριε, καὶ διέσπειρας, τῆς εὐσεβείας τὰ σπέρματα.

Πεῖραν πόνων πολυτρόπων, στεῤῥοψύχως ὑπήνεγκας, καὶ πολυχρονίους, Πάτερ ἐγκαθείρξεις ὡς ἄσαρκος, ὑπὲρ τοῦ θείου τῆς πίστεως κηρύγματος, ψάλλων Ὅσιε· δόξα Χριστὲ τῇ δυνάμει Σου.

Θεοτοκίον.

Ὡς Θεὸν ἀπειρογάμως, σωματώσασαν Ἄχραντε, καὶ λυτρωσαμένην, γένος τῆς ἀρᾶς τὸ ἀνθρώπινον, ὑμνολογοῦμεν πιστῶς καὶ ἐκβοῶμέν Σοι· χαῖρε Δέσποινα, παντὸς τοῦ κόσμου διάσωσμα.

ᾨδὴ ε΄. Ἐξέστη τὰ σύμπαντα.

Τὰ θεῖα διδάγματα, τῇ θεηγόρῳ γλώσσῃ σου, Πάτερ ὀρθοδόξως ἀναπτύσσων, δοκησισόφων ἐπιβλαβεῖς διδαχάς, ἀνέσπασας Πάτερ ῥιζηδόν, καὶ πιστῶν τὸ φρόνημα, πάσης πλάνης ἐκάθηρας.

Ὁ ῥήτωρ ὁ ἔνθεος, δογμάτων τῶν τῆς πίστεως, τῆς Ὀρθοδοξίας ὁ ἐκφάντωρ, ἀνευφειμήσθω ὁ μέγας Μάξιμος, Ῥώσσων φωτιστὴς ὁ ἱερός, καὶ σοφὸς διδάσκαλος, ἀρετῆς πρὸς ἐπίδοσιν.

Ναμάτων τῆς χάριτος, ἡ κρήνη ἡ πολύῤῥυτος, Ἄρτης ἐγκαλλώπισμα τὸ θεῖον, καὶ τῆς Ῥωσσίας ὁ παιδευτὴς ὁ σοφός, καὶ μεσίτης πάντων πρὸς Χριστόν, ἀνυμνείσθω σήμερον, ὁ θεόπνευστος Μάξιμος.

Θεοτοκίον.

Θεὸν σωματώσασα, Παρθένε τὸν ἀσώματον, ὑπὲρ νοῦν καὶ λόγον ἀνεκφράστως, τοῦ σώματός μου τὰ πάθη ἴασαι, καὶ τὸν πόνον παῦσον τῆς ψυχῆς, καὶ τὸν νοῦν μου φώτισον, μετανοίας τῇ χάριτι.

ᾨδὴ στ΄. Τήν θείαν ταύτην.

Ἐν τῷ ἁγίῳ σου στόματι, ἐδόθη χῦμα χάριτος ἄνωθεν, ὅθεν ἐῤῥύθμισας, τὰ ἐσφαλμένα τὸ πρότερον, ἐν τῇ Ῥωσσίᾳ Πάτερ, φθόνῳ τοῦ ὄφεως.

Ἡ θεία λύρα τοῦ Πνεύματος, ὁ μέγας θεοῤῥήμων διδάσκαλος, τῆς θείας πίστεως, Ἄρτης βλαστὸς ὁ περίδοξος, ὑμνείσθω παρὰ πάντων, ὁ θεῖος Μάξιμος.

Γεηπονῶν θείῳ λόγῳ σου, καρδίας εὐσεβῶν Πάτερ Μάξιμε, πρὸς γνῶσιν κρείττονα, ἠθῶν ἁγίων ὑπόδειγμα, καὶ φυτοκόμος ὤφθης, ἐνθέων πράξεων.

Θεοτοκίον.

Ὄρος Θεοῦ τὸ κατάσκιον, ἐξ Οὗ Χριστὸς ἡμῖν ἐπεδήμησε, Σὺ εἶ Πανάχραντε, τὸ ἀποστάζον ἑκάστοτε, τὸν γλυκασμὸν τὸν θεῖον, τῆς θείας χάριτος.

Κοντάκιον. Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.

Ἐν Ῥωσσίᾳ ἔλαμψας, ὡς ἑωσφόρος, φαεινὸς καὶ ηὔγασας, ταῖς ἱεραῖς σου διδαχαῖς, τοὺς ἐκβοῶντάς σοι Μάξιμε· χαίροις Πατέρων, τῶν πάλαι ἰσότιμε.

Ὁ Οἶκος.

Τῶν Ἀποστόλων πυρσωθείς τῷ ζήλῳ, θεοφόρε, Εὐαγγελίου τῆς ζωῆς καὶ ἐναρέτου ἀγωγῆς, κήρυξ καὶ μυσταγωγὸς περιφανὴς ἐδείχθης· ὑπὸ Θεοῦ γὰρ ἐν τῇ Ἑλλαδικῇ χώρᾳ καὶ εἶτα ἐν Ῥωσσίᾳ ἀποσταλείς, πλουσιωτάτην ἐν αὐτῇ καρποφορίαν ἤνεγκας, τῷ Σωτῆρι καὶ Γεωργῷ τῶν ψυχῶν, Χριστῷ τῷ Ζωοδότῃ. Καὶ ποικιλοτρόπως ἐν αὐτῇ δοκιμασθείς, καὶ θλιβεὶς ἐν πόνοις καὶ μόχθοις καὶ χρονίῳ ἐγκαθείρξει, ὑπὲρ τὸν ἥλιον ἔδειξας λάμπουσαν τὴν τοῦ κηρύγματος λαμπρότητα, τοῖς βοῶσί σοι Μάξιμε· χαίροις Πατέρων, τῶν πάλαι ἰσότιμε.

Συναξάριον.

Τῇ ΚΑ΄ τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ.

Στίχοι·

Φῶς μέγα ὁ Μάξιμος ἐνθέῳ λόγῳ,

ἐν Ῥωσσίᾳ ἔλαμψεν Χριστοῦ εἰς δόξαν.

Εἰκάδι πρώτῃ Μάξιμος μεγαλήτωρ ἐς πόλον ἔβη.

Ταῖς αὐτοῦ ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.

ᾨδὴ ζ΄. Οὐκ ἐλάτρευσαν.

Ῥᾷον ἔφερες, τὴν χρόνιον ἐγκάθειρξιν, ἐνδυναμούμενος, τὸ ἀσθενὲς τῆς σαρκός, Κυρίου τοῖς πάθεσιν, ὦ καὶ ἐκραύγαζες· Ὑπερύμνητε, ὁ τῶν Πατέρων Κύριος, καὶ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Ὅλος ἔνθεος, ὡς πλήρης θείου Πνεύματος, ὤφθης διδάσκαλος, καὶ φωτιστὴς θαυμαστός, τῶν Ῥώσσων πανεύφημε, οὓς καὶ ἐπαίδευσας, ψάλλειν πάντοτε· ὁ τῶν Πατέρων Κύριος, καὶ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Νοσημάτων σε, θεραπευτὴν ἐπέγνωμεν, πιστοὶ προστρέχοντες, ἐν εὐλαβείᾳ πολλῇ, τῷ τάφῳ σου βλύζοντι, ἰάσεις Μάξιμε, τοῖς κραυγάζουσιν· ὁ τῶν Πατέρων Κύριος, καὶ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Θεοτοκίον.

Γέρας ἄφθιτον, τὸ γένος τὸ ἀνθρώπινον, Ἁγνὴ ἐκτήσατο, διὰ τοῦ τόκου τοῦ Σοῦ· Χριστὸν γὰρ ἐκύησας, σώζοντα ἅπαντας, τοὺς κραυγάζοντας· ὁ τῶν Πατέρων Κύριος, καὶ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

ᾨδὴ η΄. Παῖδας εὐαγεῖς.

Ἔχων ἐν καρδίᾳ σου τὸν Λόγον, φθεγγόμενον διὰ τῶν χειλέων σου, δόγματα οὐράνια, ῥήματα σωτήρια, ἐπήγασας τοῖς κράζουσι πάνσοφε Μάξιμε· τὸν Κύριον, ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Ῥήμασι τοῦ θείου στόματός σου, πειθόμενοι ἐν Ἠπείρῳ οἱ θεόφρονες, καὶ ἐν νήσοις Ὅσιε, εὐσεβῶς ἐδέξαντο, τὴν γνῶσιν τὴν σωτήριον ψάλλοντες Μάξιμε, ὁμοῦ σὺν Μακεδόσι προθύμως· Σὲ ὑπερυψοῦμεν, Χριστὲ εἰς τοὺς αἰῶνας.

Ἄγγελος ἐν σώματι ἐδείχθης, ἀσκήσει καὶ ἀρετῶν ταῖς ἐπιδόσεσι, καὶ Μαρτύρων ἄθλησιν, ἤθλησας στεῤῥότατα, κραυγάζων Πάτερ Μάξιμε ἐν καρτερίᾳ πολλῇ· τὸν Κύριον, ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Θεοτοκίον.

Σκήνωμα τοῦ πάντα ἐκ μὴ ὄντος, τεκτήναντος Θεοτόκε ἐχρημάτισας, Τοῦτον ἐκ κοιλίας Σου, ἀποῤῥήτως τέξασα, ὦ ψάλλομεν σωζόμενοι ταῖς μεσιτείαις Σου· τὸν Κύριον, ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

ᾨδὴ θ΄. Ἅπας γηγενής.

Ἴσχυσας σοφέ, δυνάμει τῇ ἄνωθεν ἐνδυναμούμενος, ἔργον ὄντως μέγιστον, ἐν τῇ Ῥωσσίᾳ τελέσαι Ἅγιε, ἐξ ἀναξίων ἄξιον λαὸν γὰρ ἔδειξας, θεηγόρε Μάξιμε τοῖς λόγοις σου, διὰ τοῦτο Χριστός σε ἐδόξασεν.

Μάρτυς ἀληθής, Χριστοῦ ἄνευ αἵματος ἐδείχθης Μάξιμε, πάντα γὰρ ὑπέμεινας, δεσμὰ καὶ θλίψεις καὶ πᾶσαν κάκωσιν· διὸ καὶ τὸν ἀγῶνά σου τελέσας Ὅσιε, τῆς Μαρτύρων εὐκληρίας γέγονας, ἐν τοῖς ἄνω σκηνώμασι μέτοχος.

Ὄμβρησον ὑμῖν, τῆς θείας χρηστότητος τὴν δρόσον ἄνωθεν, ταῖς σαῖς παρακλήσεσι, πρὸς τὸν Φιλάνθρωπον ἡμῶν Κύριον, καὶ δέξαι τὴν παροῦσάν μου Μάξιμε αἴνεσιν, ὡς εὐῶδες, Ἅγιε θυμίαμα, καὶ παθῶν δυσωδίας με λύτρωσαι.

Θεοτοκίον.

Ὕμνοις ἱεροῖς, τὴν μόνην Πανύμνητον καὶ Ἀειπάρθενον, Κόρην ἀνυμνήσωμεν, ἡμῖν τεκοῦσαν Λόγον τὸν Ὕψιστον, πρὸς δόξαν ἀνυψώσαντα τὴν ὑπερκόσμιον, τοὺς βοῶντας· χαίροις παμμακάριστε, Θεοτόκε τοῦ κόσμου βοήθεια.

Ἐξαποστειλάριον. Τοῖς Μαθηταῖς συνέλθωμεν.

Φιλοσοφίας κάλλεσι, τὴν ζωήν σου κοσμήσας, τῆς ἐν Χριστῷ μακάριε, θεολήπτῳ καρδίᾳ, φωστὴρ λαμπρὸς ἀνεδείχθης, Μάξιμε θεηγόρε, τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, καὶ δογμάτων ἁγίων μυσταγωγός, τοῖς τὴν σὴν γεραίρουσι Πάτερ μνήμην, καὶ τὸν σὲ ἐνισχύσαντα, Κύριον ἀνυμνοῦσι.

Θεοτοκίον.

Τὸν Ζωοδότην Κύριον, καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου, Χριστὸν τὸν Πολυέλεον, ἀποῤῥήτως τεκοῦσα, τῶν οὐρανίων Ταγμάτων, ἀσυγκρίτως ἐδείχθης, Παρθένε ὑπερέχουσα, οἷα Μήτηρ τοῦ πάντων Δημιουργοῦ· ὅθεν τὴν καρδίαν μου ἀνωτέραν, παθῶν γηΐνων ἔργασαι, τῇ Σῇ ἐπιστασίᾳ.

Εἰς τούς Αἴνους ἱστῶμεν στίχους δ΄ καί ψάλλομεν Στιχηρά Προσόμοια. Ἦχος α΄. Πανεύφημοι Μάρτυρες.

Φωτὶ τῆς σοφίας λαμπρυνθείς, Ὀρθοδόξου πίστεως, φωστὴρ λαμπρὸς ἐχρημάτισας, Ὅσιε Μάξιμε, καὶ τοῖς ἐν Ῥωσσίᾳ, λύχνος φαεινότατος, ἐξαίρων ψυχοφθόρων προλήψεων, τοὺς δεξαμένους σε, ὡς διδάσκαλον θεόληπτον, καὶ Κυρίου, ἔνθεον θεράποντα.

Κινδύνους καὶ πλείστους διωγμούς, καὶ δεσμὰ ὑπέμεινας, καὶ πολυχρόνιον κάθειρξιν, θεόφρον Μάξιμε, ὑπὲρ τοῦ ἐνθέου, καὶ σεπτοῦ κηρύγματος· διό σε ὡς Μαρτύρων ὁμότροπον, Χριστὸς ἐδόξασεν, Ὃν ἱκέτευε δεόμεθα, ὑπὲρ πάντων, τῶν ἀνευφημούντων σε.

Ἡ θεία σου Πάτερ διδαχή, ὡς λόγος οὐράνιος, πάσης ἀπάτης ἐκάθηρεν, Ἁγίῳ Πνεύματι, τὴν ἐν τῇ Ῥωσσίᾳ, Ἐκκλησίαν Ἅγιε· ἐν ταύτῃ γὰρ ὡς θεῖος διδάσκαλος, θείῳ βουλήματι, ἐπιστὰς αὐτὴν ἀπήλλαξας, πάσης πλάνης, Μάξιμε θεόπνευστε.

Ἡ Ἄρτα πατρίς σου ἡ κλεινή, ἐπὶ σοὶ ἀγάλλεται, καὶ τὴν πανέορτον μνήμην σου, γεραίρει σήμερον, ᾗ θεόθεν αἴτει, εὐπραγίαν ἅπασαν, καὶ λύτρωσιν κινδύνων καὶ θλίψεων, ὡς ταύτης ἔφορος, καὶ μεσίτης πρὸς τὸν Κύριον, θεοφόρε, Μάξιμε Πατὴρ ἡμῶν.

Δόξα. Ἦχος πλ. α΄.

Εὐαγγελικῆς διδασκαλίας ἀνεδείχθης ὄργανον, ὡς τῆς σοφίας τρόφιμος, καὶ Ἀποστόλων μιμητής, θεόσοφε Μάξιμε· ταῖς γὰρ ἀκτῖσι τῶν λόγων σου, πᾶσα ζοφώδης πλάνη σκεδάζεται, καὶ τὸ καθαρώτατον φέγγος, τῆς θείας καὶ ἀκιβδήλου γνώσεως, ἐν ταῖς καρδίαις τῶν πιστῶν διαυγάζει· ὅθεν τῷ τρισηλίῳ φωτὶ παριστάμενος, καὶ μετοχῇ θείᾳ θεούμενος, πρέσβευε ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.

Ναὸς καὶ πύλη ὑπάρχεις, παλάτιον καὶ θρόνος τοῦ Βασιλέως, Παρθένε πάνσεμνε, δι’ ἧς ὁ λυτρωτής μου Χριστὸς ὁ Κύριος, τοῖς ἐν σκότει καθεύδουσιν ἐπέφανεν, Ἥλιος ὑπάρχων δικαιοσύνης, φωτίσαι θέλων οὓς ἔπλασε, κατ’ εἰκόνα ἰδίαν χειρὶ τῇ ἑαυτοῦ. Διὸ Πανύμνητε, ὡς μητρικὴν παῤῥησίαν πρὸς Σὐτὸν κεκτημένη, ἀδιαλείπτως πρέσβευε, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Δοξολογία Μεγάλη καί Ἀπόλυσις.

Μεγαλυνάριον.

Χαίροις ὁ τῆς Ἄρτης θεῖος βλαστός, χαίροις τῆς Ἑλλάδος ἑωσφόρος ὁ φαεινός· σὺ γὰρ διδαγμάτων, τῶν εὐσεβῶν ἐκφάντωρ, τοῖς ἐν Ῥωσσίᾳ ὤφθης, Ὅσιε Μάξιμε.